Brieven van Wittgenstein
[openbook booknumber=”ISBN:9028418520″ templatenumber=”1″]Over W. ben ik nog niet uitgelezen, voordat ik ooit eens aan zijn Tractatus begin. Deze brieven zijn slechts een bloemlezing, een keuze uit de meer dan 1700 brieven, en beslaan verschillende periodes uit W.’s leven. De wendingen uit W’s leven intrigeren: zijn besluit om vrijwillig in dienst te gaan tijdens WWI, om zijn –enorme- vermogen weg te geven, om maar een (1) keer zijn werk te publiceren – en daarna nooit meer, om onderwijzer te worden op het Oostenrijkse platteland, het lot dat zijn familie is overkomen in de nazitijd, zijn plannen om naar Rusland te verhuizen (en eerst nog medicijnen te studeren), etc.
Het was mij niet bekend dat Russell en W. elkaar in Den Haag hebben ontmoet (Hotel Pomona, Molenstraat 53). Het onderwerp van gesprek was de publicatie van Tractactus. Van Houten’s cacao staat ook op W’s verlanglijst. Apart.
Franja Pascal, docent Russisch van W.: “hij had een grote vaardigheid te kwetsen”. Het boek staat vol ‘pijnlijke waarheden’ (mijn woorden), typisch voor W.’s stijl: “De deugd van diegenen die tijdens een goed gesprek – als het er een is – niet kunnen meepraten, bestaat hierin dat ze niet meepraten’. (1923). “Ik lijd zeer onder de mensen, of onmensen, met wie ik leef” (1925). “Is een voor de onwetenden paradoxaal klinkende uitdrukking een paradox?” (1937) “… dat ik besluit afstand te doen van de absurde baan van hoogleraar filosofie. Het is een soort levende dood”. (1945)
Over de Oostenrijkse zaak schrijft W. : ik geloof….dat de enige uiterste zwakke hoop gevestigd is op de weinigen die niet geloven dat door het steunen van een onfatsoenlijke zaak iets goeds tot stand kan komen”. (1929). Little did he know.
Waarom wij (bepaalde) meningen zijn toegedaan, heeft absoluut mijn interesse. En daaraan twijfelen ook! Wittgenstein: “van dat waarover niet kan worden gezwegen, mag men spreken, zolang aan dat waarover wordt gesproken, mag worden getwijfeld” (vers uit Wijnbergs’: Nietsche en Kant lezen aan het strand). Note: dit soort boeken zal ik niet meer in mijn LinkedIn boekenkast opnemen. 1-2 boeken per hobby is voldoende om open te zijn over mijn interesses.